Nuôi dưỡng lý tưởng cách mạng cho HS từ ghế nhà trường là một trong những mục tiêu được nhiều đơn vị trường học hướng đến, nhằm GD HS một cách toàn diện, sống có lý tưởng và trách nhiệm.
HS Trường THPT Tây Thạnh tái hiện những mất mát trong chiến tranh
Đừng chỉ nói “Trái tim anh chia ba phần tươi đỏ…”
“Văn học cách mạng Việt Nam - Những chặng đường lịch sử” là chuyên đề vừa được Tổ ngữ văn Trường THPT Tây Thạnh (Q.Tân Phú) xây dựng cho HS khối 12. Xuyên suốt chuyên đề là âm vang những bản hùng ca đi cùng năm tháng như: Cúc ơi, Dấu chân phía trước, Cô gái mở đường, Tiếng hát những đêm không ngủ, Đất nước, Điệp khúc tình yêu… cùng những hoạt cảnh sân khấu hóa các tác phẩm văn học cách mạng do chính HS thể hiện. Bằng cách này, chuyên đề đã tái hiện gần như chân thực nhất về một thời cha ông ta đã sống và chiến đấu.
“Trong chương trình Ngữ văn 12, phần nhiều là những tác phẩm văn học cách mạng. Do đó, ngoài việc trang bị cho HS kiến thức, kỹ năng làm văn thì còn là trách nhiệm bồi đắp lý tưởng cách mạng cho HS, để làm sao các em cảm nhận được, hình dung được đằng sau những trang sách ấy, thế hệ Hồ Chí Minh đã sống, đã hy sinh như thế nào cho Tổ quốc vinh quang như hôm nay”, cô Nguyễn Thị Phúc (Tổ trưởng Tổ ngữ văn Trường THPT Tây Thạnh) bày tỏ.
Cô Phúc cho rằng, khi dạy về văn học cách mạng, nói về chiến tranh, ở mỗi câu thơ, mỗi đoạn văn mang nhịp đập của lý tưởng, nếu giáo viên chỉ dạy suông, giáo điều rằng “Trái tim anh đó - Rất chân thật chia ba phần tươi đỏ: Anh dành riêng cho Đảng phần nhiều - Phần cho thơ và phần để em yêu…” (Tố Hữu) thì phần nhiều HS sẽ không hiểu, sẽ cho rằng hư cấu, rằng không thật. Để các em tin rằng những lý tưởng đó là có thật, những câu thơ đó là mạch sống của một thời đại thì phải cho các em được sống lại trong chính bối cảnh lịch sử đó, không gian lịch sử đó, thời đại đó. Nói về chiến tranh, không gì hiệu quả hơn là để tự học trò tìm hiểu về chiến tranh, các em sẽ cảm và tự rút ra cho chính mình những bài học…
Bằng hình thức sân khấu hóa văn, thơ cách mạng trải dài suốt 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, chuyên đề không chỉ giúp HS ôn lại kiến thức bài học về văn học, lịch sử mà qua chính lời ca, tiếng hát, trích đoạn đã trở thành “cầu nối” đưa HS ngược không gian, trở về giai đoạn lịch sử của đất nước.
“Nếu không thể bắt HS yêu thích lịch sử ngay từ đầu thì qua sân khấu hóa văn học cách mạng sẽ là cách để HS yêu thích các bài hát nhạc đỏ, rung động trước những hy sinh của 10 cô gái ngã ba Đồng Lộc, về tình cha con bình dị trong Chiếc lược ngà… Khi đã yêu được cái ngọn rồi, tự các em sẽ tìm về cái gốc. HS khối 12 các em đang đứng trước ngã rẽ chọn lựa ngành nghề. Sẽ có rất nhiều con đường để các em theo đuổi. Chính thời điểm này, nếu không có lập trường kiên định và lý tưởng sống, các em sẽ dễ sa ngã, lôi kéo vào các tệ nạn, dễ phủi đi những hy sinh của cha anh… Vượt ra ngoài những trang sách, chuyên đề sẽ giúp bồi đắp lý tưởng sống, lý tưởng cách mạng, tình yêu quê hương đất nước, trách nhiệm bản thân cho mỗi HS”, cô Phúc nhấn mạnh.
Trách nhiệm của tuổi trẻ là giữ gìn đất nước
“Còn mãi với thời gian” là dự án liên môn lịch sử, ngữ văn của Trường THPT Lương Thế Vinh triển khai cho HS khối 12. Khởi động trong thời gian hơn 1 tháng, với 8 tác phẩm sân khấu hóa được xây dựng từ những tác phẩm văn học, những câu chuyện lịch sử, dự án đã mang đến cho 340 HS những góc nhìn về chiến tranh và xây dựng nên những lý tưởng của riêng mình.
Theo cô Lê Thị Ngọc Kim (Tổ trưởng Tổ lịch sử Trường THPT Lương Thế Vinh), chương trình Ngữ văn và Lịch sử khối 12 có cùng chung sự tương đồng về lịch sử cách mạng. Thông qua dự án, các em vừa hứng thú học văn, vừa yêu thích lịch sử. Nhất là qua những phân cảnh sân khấu, các em sẽ hiểu hơn nỗi đau về những mất mát hy sinh để từ đó gắn vào tình yêu quê hương, đất nước, lý tưởng sống cao đẹp.
Các câu chuyện trong dự án, có câu chuyện nằm trong chương trình học như Người mẹ cầm súng, Chiếc lược ngà, có câu chuyện được HS sáng tạo dựa trên những hy sinh có thật như Hương thầm, Trường Sơn Đông Trường Sơn Tây… “Cách thể hiện nào cũng đều rất xúc động, thể hiện sự chỉn chu và tìm hiểu kỹ của HS về từng bối cảnh, giai đoạn lịch sử. Như thế thành công trước tiên của dự án đó là trang bị cho HS kiến thức về lịch sử, văn học. Hơn hết, dự án mang theo sức lan tỏa về mặt lý tưởng, tác động đến nhận thức của HS.
“Dù còn ngô nghê, vụng về nhưng ánh mắt cương nghị, lời thoại run rẩy đã lấy nước mắt của nhiều HS và ngay cả bản thân mình, với Người mẹ cầm súng, Hương thầm, Nam chiến… Những rung cảm đó, chỉ có hình ảnh, hóa thân mới hình thành nên được”, cô Kim nhận định.
Song song với dự án, nhiều chuyên đề ngoại khóa về các ngày lễ lớn cũng được nhà trường lồng ghép nội dung giáo dục lý tưởng cách mạng cho HS. Cô Bùi Minh Tâm (Hiệu trưởng nhà trường) chia sẻ: HS đến trường cùng với trang bị kiến thức các em cần được nuôi dưỡng lý tưởng sống và trách nhiệm với bản thân, cộng đồng. Chỉ khi có một lý tưởng sống đúng đắn, lối sống biết ơn thì các em mới biết cách đền đáp, qua việc học, qua ý thức bản thân, qua yêu thương, chia sẻ… để HS hiểu rằng trách nhiệm của các em là gìn giữ đất nước này.
Bài, ảnh: Nam Định